Winchester Lever Action Shooters Society Holland
Veiligstellen van een vuurwapen
Voorkom een zeer ongemakkelijk moment
08-06-2025
Door: Robert Teske
Een lege kamer is niet voldoende om veilig te stellen.
Er zijn lever action geweren met een vast en met een uitneembaar boxmagazijn maar de meeste geweren van dit type hebben een buismagazijn welke onder de loop is bevestigd.
Bij veelvuldige gebruik worden de wapens altijd keurig gereinigd en gecontroleerd door de eigenaar of wapenhandel.
Maar wat wordt nu gedaan met het buismagazijn? Keer op keer worden immers patronen via de laadklep aan de zijkant van de kast of rechtstreeks via de sleuf in het buismagazijn ingebracht en elke keer kan ongemerkt een klein beetje vuil mee naar binnen gaan. Zo kan op den duur het buismagazijn iets vervuilen. Daarnaast wordt de veer in het buismagazijn, bij inbrengen van het maximum aantal patronen, telkens volledig ingedrukt. De veer drukt, middels de in de buis aanwezige aanbrenger (follower), de patronen in positie voor de patroondrager. De patroondrager lift de patroon op hoogte van de kamer en bij sluiten van het wapen drukt de slede- afsluiter de patroon in de kamer en is het wapen geladen om te vuren.
De veer en de aanbrenger zijn dus belangrijke onderdelen in dit proces. Maar wat nu als de veer wat ouder is en vuil en vet in de buis en op de aanbrenger is gekomen, of de aanbrenger zelfs beschadigd is (kunststof breuk) en het niet allemaal meer heel soepel verloopt? Dan kan er een zeer onverwachte en gevaarlijke situatie ontstaan.
Is dit nu niet wat vergezocht zult u denken? Absoluut niet, leest u maar verder.
Het is normaal dat een schutter zijn wapen controleert alvorens deze wordt opgeborgen. Meestal wordt het wapen een paar keer geopend en gesloten alvorens het wordt opgeborgen in de foedraal. Hij ziet dat de kamer leeg is, repeteert een keer, sluit het wapen, ontspant het mechaniek en bergt het uiteindelijk op en gaat huiswaarts.
Nu kennen we in Nederland niet de aanduiding “controleer de aanvoerlijn” maar in heel Canada en Amerika, waar lever action wapens zeer veel aanwezig zijn is de volgende aanduiding een must voor het echt veiligstellen van vuurwapens. In
de trainingen die we daar hebben gevolgd wordt dit dan ook regelmatig behandeld en dat doen ze niet voor niets.
“verify the feeding path”
Nu is de magazijnbuis, aanbrenger en veer een onderdeel van deze aanvoerlijn. We kunnen zien dat de kamer leeg is, we kunnen zelfs een kamervlag in de kamer plaatsen maar is het wapen dan ook echt veiliggesteld om mee naar huis te nemen? Dat vergt nog een controle!
Controleer daarom altijd de aanbrenger. Vaak is dit onderdeel opvallend gekleurd en kunt u dit bij de zwaar kaliber wapens iets duidelijker zien. Bij Winchester geweren is er meer zicht op de binnenzijde maar bij Marlin is de bovenkant gesloten. Evenals bij de klein kaliber wapens met gesloten bovenkant van de kast is dit dus niet duidelijk te zien en biedt een zaklamp uitkomst.
De uitwerp opening van een klein kaliber Winchester Model 9422. Een kamervlag plaatsen kan op gevoel maar de aanbrenger die onder de kamer aanwezig is, kan men niet duidelijk zien. Een zaklamp biedt dan uitkomst.
Wat kan dan misgaan?
De kamer is leeg, de schutter controleert het wapen en bergt het op. Maar door wat vervuiling en een wat slappere veer is net de laatste patroon niet helemaal door de aanbrenger naar voren gebracht en (uit het zicht) achtergebleven. Deze patroon is dus nog in de buis aanwezig. U neemt het wapen mee naar huis maar tijdens de rit beweegt het wapen wat door trillingen en schuift de patroon opeens wel in de juiste positie. Bij openen van het wapen thuis maar dat kan ook op de vereniging zijn, kan de schrik behoorlijk toeslaan want opeens is bij openen deze patroon wel zichtbaar.
Let wel, deze situatie is al een aantal keren voorgekomen.
Als u veilig met uw wapens omgaat en dan doen de meeste schutters, dan is er niets aan de hand. U opent op veilige wijze en in veilige richting het wapen en constateert dat er een patroon aanwezig is. Deze situatie doet u schrikken maar er is verder niets aan de hand omdat u juist handelt. Het wapen wordt immers richting kogelvanger gehouden en de patroon wordt verwijderd. De situatie was niet prettig maar niet onveilig want de patroon zat niet in de kamer en u kon dit direct zelf veilig oplossen.
Maar wat nu als u controle krijgt van de politie en u wordt gevraag om uw lever action te tonen. Als goed schutter opent u het wapen en de politiefunctionaris van de afdeling Korps Chef Taken ziet vervolgens de patroon omhoog komen. Al is de patroon niet in de kamer, de situatie is nu veel onplezieriger want de controleur zal bijna altijd concluderen dat u nalatig bent geweest betreffende de veiligheid, met alle nare gevolgen van dien. Hij constateert een patroon in het wapen en al bent u jarenlang nog zo veilig bezig met uw sport, in deze situatie wilt u niet verzeild raken want wat kunt u tegen deze conclusie van de controleur inbrengen?
Het verrast u op dat moment ook enorm. Dit wilt u niet meemaken maar is wel een situatie die al een paar keer is voorgekomen, zowel in Nederland als in het buitenland. Heeft u pech dan wordt u verweten zeer nalatig te zijn geweest qua veiligheid en wordt uw verlof ingenomen.
Heeft u pas een dergelijk wapen overgenomen of tweedehands aangeschaft en is dit euvel u helemaal niet bekend dan kan de aanschaf voor nare verrassingen zorgen. En op een dergelijke manier een verlof kwijtraken gunt men niemand.
Wat is het beste om te doen?
Het is dus heel belangrijk om niet alleen de kamer te checken maar ook de daaronder aanwezige aanvoerlijn. Let goed op de kleur van de aanbrenger en gebruik desnoods een zaklamp om te controleren dat daar geen patroon meer aanwezig is.
En zorg regelmatig dat alles goed is gecontroleerd, de buis schoon is, de aanbrenger onbeschadigd is en de veer de juiste spanning heeft.
Wat gekleurde aanbrengers voor het merk Marlin. In de advertentie staat een van de voordelen genoemd:
High visibility colors provide a quick visual that the magazine tube is empty for added safety.
De groot kaliber wapens van bijvoorbeeld het merk Marlin zijn aan de bovenzijde gesloten. Zicht op de aanbrenger is er alleen via de zijkant, uiteraard indien het wapen geopend is.
Nog wat technische informatie
Bij de meeste groot kaliber lever action wapens worden de patronen meestal via een laadklepje (Nelson gate), welke in de rechter zijkant van de kast is geplaatst, in het buismagazijn gestoken. We schrijven "de meeste" omdat er ook groot kaliber wapens zijn waar de patronen anders worden ingebracht. Maar hoe het geladen wordt maakt eigenlijk niet uit, alle wapens met een buismagazijn hebben een veer met een aanbrenger.
Onder de loop is het buismagazijn aangebracht. Een enkele buis met direct daarin de veer en de aanbrenger (follower).
Sommige schutters die wat vlotter willen schieten (action shooting) vinden een iets slappere magazijnveer juist prettig. Er is dan niet veel weerstand en zo kunnen de patronen sneller ingebracht worden. Maar ook oudere wapens kunnen een wat minder goed werkende veer bevatten. Geleidelijk aan worden ze wat minder en men heeft dit niet snel in de gaten. Maar het kan gebeuren dat door aanpassen of gewoonweg door ouderdom en wat vuil de veer niet meer optimaal werkt en wat twijfelachtig de laatste patroon richting de patroondrager wordt geduwd. En dan opeens lukt het net niet en is er geen patroon om te liften. En wat te denken van een gescheurde kunststof aanbrenger?
De kamer is leeg maar in de aanvoerlijn eronder ligt nog die ene patroon verborgen. Op het moment van sluiten en opbergen komt alsnog de patroon in de juiste positie te liggen. En zodra het wapen geopend wordt, thuis of op de schietbaan, dan tilt de patroondrager (carrier) de patroon voor de kamer.
Goed zicht op de kamer van een Winchester Model 94 Trapper karabijn. Het wapen is geopend en de kamer is leeg. Maar de aanvoerlijn is door de patroondrager (carrier) helemaal niet zichtbaar. Wat als er een patroon is achtergebleven?
De uitgenomen veer van het buismagazijn en de stalen aanbrenger (follower).
Deze willen we graag aan de binnenkant van de kast zien om het wapen echt veilig te stellen.
De patroondrager iets naar beneden drukken geeft wat meer zicht op de aanbrenger.
De kamer is leeg, de aanbrenger is duidelijk zichtbaar, het wapen kan veilig opgeborgen worden.
Het is niet voor niets dat Amerikaanse bedrijven speciaal gekleurde aanbrengers op de markt brengen. Gepolijste metalen onderdelen in een zeer opvallende kleur. Het loopt beter in het buismagazijn maar het valt ook meer op.
Bij de klein kaliber lever action wapens is het iets anders.
De patronen worden bij deze wapens anders ingebracht, vaak via een sleuf in de buitenste magazijnbuis. Vooraf schuift men de binnenste buis, met daarin opgesloten de veer, ongeveer 30-40 cm uit de buitenste buis. Volledig uitnemen kan natuurlijk ook maar is niet nodig. De sleuf in de buitenste buis komt vrij en dan kunnen de patronen worden ingebracht. Nadat de patronen in de buis zijn gevallen, kan men de binnenste buis, wat eigenlijk de echte magazijnbuis is, weer terugduwen en met bajonetsluiting vergrendelen. De patronen worden op dat moment tegen de veerdruk in, in de kleinere buis geduwd. Uiteraard is aan het einde van deze buis de aanbrenger aanwezig.
Normaal gesproken wordt het wapen tijdens laden iets schuin gehouden. De .22 WMR patronen worden, na uitschuiven van de echte magazijnbuis, ingebracht. Nadien wordt de magazijnbuis opnieuw ingeschoven. De patronen verdwijnen dan, tegen de veerdruk in, in de koperkleurige buis. De groene aanbrenger duwt de patronen later in positie voor de patroondrager.
Het is verstandig om de magazijnbuis met aanbrenger compleet uit de buitenbuis te trekken en zo af en toe te inspecteren en te reinigen. En niet vergeten de veer te controleren op spanning. bedenk goed dat de spanning altijd voldoende moet zijn om ook de allerlaatste patroon goed in positie te kunnen brengen.
Op het schietpunt is het handig om een zaklamp bij de hand te hebben want het is soms heel lastig te zien.
Zelfs een goede foto maken gaf nu al wat problemen. Nog net te zien, de groene aanbrenger.
Dit hierboven beschreven probleem is niet alleen aanwezig bij lever action wapens maar kan voorkomen bij alle wapens met een buismagazijn. En het maakt uiteindelijk niet uit hoe de patronen worden ingebracht, er is altijd een buis, een veer en een aanbrenger aanwezig om de patroon in de juiste positie te brengen voor de patroondrager/lifter dus kan dit probleem zich altijd voordoen.
Blijf a.u.b. alert!
