30-06-2025 Technische redactie WLASSH

Aanbiedingen kunnen gevaarlijk zijn.
Soms is er de mogelijkheid om voor niet al te duur .22 long rifle munitie aan te schaffen. Een enkele keer biedt een handelaar dit aan en geven ze zelfs een beetje informatie vrij in de trend van: "er is enige oxidatie zichtbaar op deze patronen". Het is verleidelijk om de aanschaf te doen want de prijs is opeens een stuk gunstiger dan normaal maar let toch goed op want de kans is groot dat deze munitie uit een partij komt die niet meer 100 % OK is. Maar u gaat er straks wel mee schieten in uw mooie geweer, waar u al jaren zuinig op bent. 
Zelf vinden we het jammer dat dit wordt verkocht. Geef de boel terug aan de importeur maar verkoop het niet meer of nog beter, vernietig de hele handel. De reden waarom we dit adviseren leest u wel hieronder. Oxidatie kan plaatsvinden als er vocht in het spel is, meerdere metalen met elkaar in aanraking komen of als het heel lang in opslag heeft gelegen. Dat laatste is minder erg want dat zien we vaak bij patronen die door een overheid zijn gebruikt en langdurig in opslag liggen, denk aan de .30M1 patronen in de groene bandolier en de metalen clips.
Maar nieuwe patronen in originele verpakking die opeens sporen van oxidatie vertonen is niet goed. Die patronen moeten eigenlijk gelijk afgevoerd worden en zeker niet aan sportschutters verkocht worden.

Maar wat kan er misgaan?
We schrijven enkel iets op als in de praktijk dit al een aantal keren is voorgekomen. En ook afgelopen week kregen we weer een wapen in handen die een niet te herstellen schade heeft opgelopen door slechte .22LR patronen. Reden genoeg om alle schutters tijdig te waarschuwen en waakzaam te zijn.

Hoe is dit zo gekomen?
Een lever action wapen is veel gebruikt, het is vuil en het is tijd voor de grote schoonmaakbeurt. Naast de andere werkzaamheden moet natuurlijk ook de loop een keer schoongemaakt worden. Het lood of koper moet eruit en dat kan het beste gedaan worden met een speciaal solvent. Wij gebruiken al jaren een solvent van het merk Tetra Gun.

Een bore snake is een fantastisch product om je loop even door te halen, zowel voor- als na het schieten. Maar je wil geen solvent d.m.v. de bore snake in de loop brengen. Dat doe je toch het beste met een pompstok met wat opzetstukken.
We gebruiken voor het inbrengen van het solvent de pompstok met aluminium opzetstuk met schroefdraad. Daar omheen wikkelen we een dun laagje watten en dopen deze een weinig in het solvent. Daarna brengen we de pompstok horizontaal in het wapen en halen deze een paar keer heen en weer. Het solvent is dan op alle delen van de trekken en velden aangekomen en kan enige tijd inwerken. We schrijven "horizontaal" omdat bij verticaal plaatsen van het geweer er solvent in het mechaniek kan lopen en dat willen we zeker niet. Het goedje is immers behoorlijk agressief voor metaal. 
Wat is nu dat solvent en wat kan het? De fabriek geeft de volgende uitleg:

Tetra Gun Copper Solvent is the ideal product for removing copper residues from rifled barrels of pistols and carbines, especially after the use of FMJ bullets. It is very simple to use, as all you need to do is dip the brush inside the bottle and slide it into the barrel, repeating the operation at least three times. The solvent should act in the barrel for 15 to 30 minutes; after this period, the residue can be wiped off with cloths or felts. As a solvent, care must always be taken when using it if plastics, polymers or synthetic materials are present. Suitable for rifles, carbines, and pistols, it is a quick and convenient solvent to use.

Dit maar ook soortgelijk middeltjes zijn te verkrijgen bij de wapenhandel.
Omdat we de watten om de schroefdraadvorm hebben gewikkeld kost het enige kracht om deze in de monding in te brengen. Heel voorzichtig want we werken aan de monding en die wil je niet beschadigen. Zodra de watten zich zetten zal het een mooi cilindrisch geheel vormen om deze schroefdraadvorm en strak in de loop passen. Heel langzaam wordt de pompstok nu aangeduwd in de trekken en velden maar opeens is er een verlichting te bemerken en schiet de pompstok iets door. Ongeveer 3 cm lang is er weinig weerstand en opeens is deze weerstand weer terug. Dat is iets wat je niet wil meemaken want het wegvallen van de weerstand betekent dat er op die plaats meer ruimte is. Na het uitnemen van de pompstok kan het solvent in ieder geval zijn werk gaan doen maar zijn we verontrust betreffende hetgeen we hebben ontdekt in de loop. Nogmaals een check maar nu schuin de loop onder een TL- lamp houden. En daar zagen we waar we al bang voor waren, een verdikking in de loop. 

U kunt een duizendste mm zien op een glad oppervlak onder TL- licht!

Zeer spijtig om de eigenaar te moeten melden dat zijn .22 long rifle geweer (een Model 9422 uit de eerste serie) een uitzetting heeft in de loop. Navraag leverde op dat dit voor hem ook een verrassing was. Hij had wel een paar hele slechte treffers gehad op de kaart maar verder niets gemerkt.
De oorzaak is nu bekend, een kogel die in de loop is blijven steken, is door de volgende kogel eruit gedrukt. Dat heeft gezorgd voor een enorme drukverhoging, het staal kan dit niet aan en zet uit. 
De munitie was deels aangekocht met wat korting dus was de boosdoener hoogstwaarschijnlijk te vinden in die partij. De slechte treffers waren de twee aan elkaar gekoppelde kogels die de loop verlieten. Althans dat kan het slechte resultaat verklaren. Nog een geluk dat ze eruit zijn gekomen, het had ook anders kunnen aflopen.

Maar waarom heeft de schutter niets gemerkt?
Ja, deze vraag komt natuurlijk gelijk bij u op en terecht. Waarom is dit niet opgemerkt?
We kennen allemaal het fenomeen als een keer kruit is vergeten bij herladen van patronen. Een plofje en de primer stuwt de kogel toch een stukje in de loop. Bij zwaar kaliber wapens is dit direct voelbaar en hoorbaar. Een ervaren schutter zal het opmerken en direct stoppen, vervolgens zal hij de loop controleren en besluiten om de klus (de kogel eruit drukken) thuis te klaren. Heel verstandig, dat doe je niet op het schietpunt met een geleende pompstok.

Maar wat nu als je niet veel schiet en op de baan staan meerdere schutters met zwaar kaliber wapens te schieten. Je staat daar dan met je .22LR geweer en opeens is er een minder hoorbaar geluid, een patroon geladen met wel zeer weinig- of aangetast kruit. Ga je dat dan horen of voelen? De zwaar kalibers overstemmen elk geluid dus is dat moeilijk om te horen. Maar is het te voelen, er is nu geen opslag maar die was toch al heel mild. Op een hele stille baan zal dit zeker hoorbaar en ook voelbaar zijn maar op een drukke schietbaan is het nog maar de vraag. Onze schutter heeft het totaal niet gemerkt en gewoon het wapen gerepeteerd en het volgende schot gelost. En hij is niet de enige die dit is overkomen want we hebben ondertussen al meerdere gelijkwaardige meldingen hierover ontvangen.

Je kan beter een weigeraar hebben dan een slecht gevulde of aangetaste patroon.
Regelmatig komt het voor dat "we" een weigerende .22LR patroon hebben. Een patroon wordt afgevuurd, er gebeurt echter niets. Even wat seconden wachten en dan de volgende inbrengen en verdergaan. Meerdere merken hebben er last van. We zien dit regelmatig tijdens de WLASSH wedstrijden dus is het best een veel voorkomend probleem. Fabrieksmunitie is dus niet zo goed als wordt gesteld. En we kennen allemaal de bakjes met ingeleverde klein kaliber patronen op de schietvereniging. Deze "weigeraars" worden keurig bewaard en later onklaar gemaakt. Natuurlijk zal zo nu en dan een zwakke slagpin de oorzaak zijn van het niet ontbranden maar veelal is het gewoon de munitie die het laat afweten. Thuis demonteerden we de boosdoener en zagen we dat er wel degelijk kruit in zat. Er is echter geen slagsas te bekennen. Ja en dan gebeurt er niet veel. Maar het is toch veel beter om zo'n patroon in het doosje te hebben dan een slecht gevulde of aangetast patroon. Die gaan wel af maar met zeer sterk gereduceerde kracht. De kans is dan groot dat er een kogel in de loop blijft steken. En dan maar te hopen dat u dit tijdig opmerkt want anders heeft u straks ook een uitgezette loop.

Kunnen we hier iets mee met dit verhaal?
Het is lastig want we weten niet welke merken dergelijke fouten bevatten. Weigeraars hebben we al bij meerder merken gehad, ook de bekende merken dus is er geen vast merk te noemen wat inferieur is. Maar aangetaste munitie? Hoe komen we daar achter? 
Koop in ieder geval geen goedkope discount munitie, dat is een eerste stap in de goede richting. Beter iets meer betaald en "goed" dan goedkoop en slecht. Het woordje "goed" staat niet voor niets tussen aanhalingstekens want  we kunnen geen harde feiten aanleveren over wat wel en wat niet goed is.
En neem geen munitie aan van personen die u niet kent. Wie weet waar het opgeslagen heeft gelegen, dat is nooit te achterhalen. Voor hetzelfde geld heeft het enige jaren ergens in een vochtige garagebox opgeslagen gelegen.

Let op met uitlenen van uw wapen!
Nog een puntje van aandacht: Als u uw wapen uitleent, doe dat dan met uw eigen munitie erbij en laat niet toe dat de schutter zijn eigen munitie gebruikt. Dat is trouwens geldend voor elk wapen en kaliber. En vertel de schutter over dit .22LR probleem en zorg dat hij waakzaam blijft. Bij twijfel, qua geluid of opslag direct stoppen en de baancommandant raadplegen. Het is extra zuur als uw wapen bij inspectie thuis opeens niet meer is wat het was.
Of misschien nog beter, het wapen helemaal niet meer uitlenen. Want ook onze schutter met de aangetaste loop heeft het wapen een aantal keren uitgeleend. Dus kan het ook hebben plaatsgevonden tijdens deze uitleensessie. Neemt niet weg dat de zorgen over de aangetaste munitie daarmee niet worden weggenomen. Het kan elke schutter overkomen, op elk moment.

Is het wapen nog te gebruiken?
Deze mooie Winchester is nog te gebruiken. de kogel zal echter over een kleine afstand een mindere geleiding hebben en ook wat gasdruk gaan verliezen. Een snelheidsmeter zal voor- en na het uitzetten van de loop dit verschil kunnen laten zien.
Qua zuiverheid weten we het niet, de laatste 25 cm is er een goede geleiding maar durven we hier niets over te zeggen.

Repareren of verkopen?
Qua waarde is het wapen natuurlijk gedaald want dit kan alleen opgelost worden door het plaatsen van een nieuwe loop. Ga dat maar even in orde maken in Nederland, dat zal niet snel lukken.
Verkopen zonder de nieuwe eigenaar in te lichten is niet netjes en doen we niet. Nog liever laten we een wapen onklaar maken i.p.v. een andere schutter opzadelen met een wapen met een niet helemaal gave loop. Nette schutters handelen zo. 
Het beste is om het wapen gewoon te blijven gebruiken. 

Bij aankoop altijd de loop controleren.
Dit laatste onderwerp over verkoop zal schutters aan het denken zetten. 'Het wapen wat ik op het oog heb, heeft dat wel een goede loop?' Een terechte vraag natuurlijk, die u snel zelf kunt beantwoorden door de loop door te halen zoals wij dat ook deden. Een pompstok nemen, een plukje watten om de schroefdraadvorm wikkelen en in de loop steken. Eventueel met wat Ballistol want dan loopt het soepel. Voel voorzichtig terwijl u steeds verder in de loop duwt. Het is op deze manier echt merkbaar als er wat loos is en er ruimte is in de loop. Kijk daarna nog even onder de TL- lamp naar de buitenzijde van de loop of iets vreemds opvalt. Zo niet, dan is dat in ieder geval in orde.

De komende tijd blijven we waakzaam en nemen we elke melding hierover serieus.
Het is in ieders belang want niemand wil schade aan zijn loop.

---------