07-07-2025 Door: Technische redactie WLASSH

Een patroon voor geweer en revolver.

'Er zijn meerdere bussen Vihtavuori in huis maar ik wil een patroon laden die geschikt is voor zowel revolver als geweer.'
Geen vreemde wens want dat willen de meeste schutters die in het bezit zijn van een hand- en schoudervuurwapen in hetzelfde kaliber. 
In dit voorbeeld wordt de .44-40 patroon onder de aandacht gebracht en worden drie bekende en veel gebruikte kruittypen van Vihtavuori als voorbeeld genomen. 

Alle patronen worden geladen met een kogel van het merk WM en hebben een gewicht van 205 grain. De patroonlengte (COL) bedraagt 40,4 mm. Ook worden de patronen zo geladen dat er een redelijk gelijkwaardige kamerdruk ontstaat. 
Daarna wordt gekeken naar zaken zoals: kruitlading, kamerdruk, mondingsdruk, aanvangssnelheid, mondingsenergie, kruitverbranding en vulgraad van de huls. Zo hopen we de verschillen te kunnen tonen en u wat meer informatie te geven om een goede keuze te maken voor een goede allround patroon voor beide wapens.

De Colt SAA revolver heeft een looplengte van 7,5 inch terwijl het geweer, een replica van het Model 1860 Henry, een looplengte heeft van 24 inch. Een behoorlijk verschil dus in lengte. Hoe gedragen de patronen zich in beide wapens?
Een ding staat vast, alle drie de kruittypen zijn geschikt voor de .44-40 patroon. Helaas heeft Vihtavuori nog steeds niets aangegeven voor deze patroon in de eigen herlaadtabellen. Al in juni 2021 hebben we Vihtavuori daarover aangeschreven. Het antwoord heeft ons toen erg verrast. Klik hier voor het artikel.
We kunnen als bijna gelijkwaardige patroon wel de gegevens van de .44 Special overnemen.
Het te gebruiken volume voor het kruit in een .44 Special huls is 1,658 cc. Voor een .44-40 huls is dit 1,861 cc. Dat scheelt dus niet veel. En het is gunstig in verhouding dus kan de .44 Special patroon als referentie gebruikt worden. 
In 2021 schreven we niet voor niets de volgende zin:

De gegevens van de .44 Special als referentie nemen kunnen voor de herlader geen gevaar vormen.

De gegevens voor de .44 Special geven een kogelgewicht aan van 200 grain. Dus ook dat is bijna gelijk aan onze WM kogel van 205 grain. We zijn dus vier jaar verder, andere bedrijven (producenten van kogels) plaatsen wel gegevens op de verpakking van hun product en soms ook welke lading Vihtavuori kruit je kan gebruiken maar zelf doen ze dit niet.
Hoe vreemd kan het zijn!

Wij hebben drie kruittypen geladen en deze in een overzicht geplaatst. Dat schept wat meer duidelijkheid.

Wat valt nu op?
Allereerst willen we nog even benadrukken dat alle kruitladingen zo zijn gekozen dat we ongeveer 918-934 Bar kamerdruk genereren. Deze waarden moesten dicht bij elkaar blijven om zo een goed beeld te krijgen van de verschillen. Dit terwijl de .44-40 in de boeken staat vermeld als een 1100 Bar patroon. Zo ziet u, we blijven aan de veilige kant en maken niet al te zware patronen.
Alle opvallende zaken gaan we één voor een hieronder beschrijven. 

De verbranding van het kruit.
Het snelle N320 kruit doet het goed in beide wapens, het verbrandt voor 100% en dat ziet een "herlader" graag.
of het nu een 7,5 inch of een 24 inch is, het is volledig opgebrand. 
Ook het iets tragere N340 verbrandt prima in beide wapens. Een fractie minder in de 7,5 inch loop maar dat is logisch want de verbranding verloopt wat trager.
N350 verbrandt prima in de langere loop maar niet geheel in de 7,5 inch loop. Daar verbrandt het niet volledig. Het kruit is veel trager en heeft gewoon wat lengte nodig om tot zijn recht te komen. In de langere loop gaat het prima en kan het volledig ontbranden.
N320 komt als beste uit de bus.

Mondingsdruk
Revolver
De mondingsdruk is in de revolver voor alle drie de typen hoog. De minste is N320 en de hoogste mondingsdruk hebben we bij het N350 kruit. De kruitverbranding is de belangrijke factor hierin. Een looplengte van 7,5 inch laat bijna alle kruittypen goed verbranden. Een S&W revolver met een 8 3/8 inch loop (dirty Harry Model) zal waarschijnlijk optimaal zijn qua verbranding voor het wat tragere N350 kruit.
Het N350 kruit geeft ook de hoogste snelheid van het projectiel.
De gevoelservaring bij afvuren van een dergelijke patroon is groot. De revolver laat duidelijk van zich horen.

Geweer
De mondingsdruk gemeten bij de 24 inch loop is erg laag. Als kruit na 7,5 inch al volledig is opgebrand dan is een 24 inch looplengte wel erg lang. De druk neemt steeds iets meer af maar de weerstand van de kogel in de loop blijft hetzelfde. Dat resulteert in een lagere mondingsdruk. Het is dan ook normaal dat deze patronen als zeer rustig ervaren worden als ze vanuit een geweer worden verschoten. Soms vinden schutters dit iets te rustig maar moeten ze wel beseffen dat revolverpatronen vanuit een geweer worden verschoten met lange loop. Het verschil is veel minder als we de patronen vanuit een Trapper karabijn zouden afvuren, bijvoorbeeld een Trapper karabijn met 16 inch loop. Dan is het verschil tussen de 16 en de 24 inch loop heel klein. Qua rendement is meer dan 16 inch zelden nodig. Langere lopen zijn prima voor een langere vizierlijn maar qua rendement is het niet echt nodig.
De hoogste mondingsdruk wordt gemeten bij N350 maar wat is deze meting waard voor ons sportschutters?

Vulgraad van de huls.
De vulgraad wordt in procenten weergegeven. Het is de ruimte tussen bodem huls en onderzijde kogel die als 100 % wordt genomen. Het is logisch dat de vulgraad van het snelste kruit, het minste is. Andersom beredeneerd, hoe trager kruit des te meer vulgraad van de huls. 
N320 vult het minste af met 41,9 %. De andere kruittypen vullen wat beter af. De best vulgraad biedt N350 kruit met 52%. 
N350 komt als beste uit de bus.

Mondingssnelheid projectiel.
Het is logisch dat de mondingssnelheid van het projectiel iets hoger is vanuit een langere loop. Toch zal het u verbazen dat het verschil nu ook niet zo spectaculair is. Dat is ook de reden dat we vaak aangeven dat veel verenigingen zich vergissen in het toewijzen van bepaalde kalibers op een kortere schietbaan (25 m). De .44-40 is geen "schadeveroorzaker", niet uit revolver en ook niet uit een geweer. Het verschil ligt tussen de 60 en 80 m/sec. Het valt dus reuze mee.

Het snelle N320 kruit geeft de minste snelheid maar bij de andere kruittypen start de kogel met maar weinig snelheid meer.
Er is 31 m/sec verschil tussen snel en traag verbrandend kruit in de revolver maar 56 m/sec verschil in het geweer. En ook is de snelheid daar natuurlijk ook groter.
Qua snelheid is de N350 de beste om te gebruiken maar is dit wel van groot belang voor ons als sportschutter?

Mondingsenergie
Dat is van belang als we op staalplaatjes schieten of houtblokken. Maakt niet uit wat maar op doelen die dienen om te vallen na treffen. Dan is veel trefenergie juist wenselijk. Veel trefenergie begint bij een hoge mondingsenergie.
Het is logisch dat de kogel met de hoogste snelheid, de hoogste mondingsenergie afgeeft.
En de hoogste snelheid verkrijg je door N350 te gebruiken. Zowel in revolver als geweer geeft dit de hoogste snelheid en dus ook de hoogste trefenergie. 

En  nu de keuze, welk kruit is het beste om te gebruiken?
Eigenlijk is er niet één winnaar maar zijn er twee, N320 en N340.
Voor de sportschutter is het belangrijk dat de verbranding goed verloopt, liefst 100 %. Dat doen beide kruittypen N320 en N340, met als beste de N320.
De vulgraad is een belangrijke factor. Een beter gevulde huls is veiliger, denk even aan overslag, alhoewel steeds meer bedrijven verklaren dat dit gevaarlijke fenomeen kan gebeuren bij juist traag verbrandende kruitsoorten en te weinig volume en niet bij de snel verbrandende kruittypen.  Het N340 vult de huls beter dan N320.
Maar als we toch eentje moeten kiezen dan valt de keuze op het N340 kruit. Dit kruit heeft een hogere mondingsdruk in het geweer dan N320. De beleving van de sportschutter is ook iets wat telt en de patronen geladen met N340 kruit laten iets meer van zich horen dan die geladen zijn met N320. Veel schutters vinden deze te tam. Het is geen maatstaf voor precisie maar puur voor de beleving op de schietbaan.

Uiteraard is het testen van de patronen altijd van belang en kunnen "herladers" kleine wijzigingen aanbrengen om zo een goede match te verkrijgen tussen de munitie en het wapen. De hier aangegeven informatie dient als leidraad. Het zijn veilige ladingen die ver weg blijven van hoge piekdrukken. U kunt dus nog enigszins de lading verhogen. Na het testen is het belangrijk dat de resultaten op de kaart ook naar tevredenheid zijn. Pas als dit alles klopt heeft u een goede match.

Elk wapen heeft baat bij een patroon die volledig is afgestemd op de loop van dat wapen.

Veel succes met herladen van uw patronen.